باغ دولت آباد

یکی از شگفتی‌های شهر یزد، باغ دولت آباد است که در محله چهار منار قرار دارد. زمانی در باغ دولت آباد یزد با دار و درخت‌ها و بوته‌های گل سرخش، محمد تقی‌خان بافقی، حکمران یزد و خانواده‌اش زندگی می‌کردند و باغ، محلی بود برای سرو سامان دادن به کارهای حکومت، ولی حالا سال‌هاست که درهای اینجا به روی گردشگران هم گشوده شده.

اگر حتی موقع رفتن به باغ دولت آباد از ترافیک، گرما و شلوغی مسیر کلافه شده باشیم، وقتی از سردر و هشتی باغ بگذریم، کلافه‌گی‌‌مان از بین می‌رود و نفس راحتی می‌کشیم؛ چون سختی‌ها جایش را به خنکی، سرسبزی و آرامش این باغ می‌دهد.

میدان میرچخماق (امیر چخماق)

 

میدان میرچخماق، اثری از قرن نهم هجری و یادگاری از دوران حکومت امیرچخماق شامی است. جلال الدین امیرچخماق که به دستور شاهرخ تیموری به حکومت یزد رسید با هم دستی همسر خود فاطمه خاتون، آثاری چند در یزد بنا کرد. مهم‌ترین این آثار مسجد جامع نو بود که هم اکنون نیز برقرار است و به نام مسجد میرچخماق مشهور است. بانیان در شمال مسجد میدانی ایجاد کردند که اکنون هم پابرجاست و مرکز شهر یزد است. این میدان در عصر صفوی هم به همین نام شهرت داشت. در خاور میدان میرچخماق، بازاری به نام حاجی قنبر وجود دارد. این بازار از بناهای نظام الدین حاجی قنبر جهانشاهی است. این شخص که به امر جهانشاه قره قویونلو به حکومت یزد رسیده بود‌، آثار دیگری هم در یزد احداث کرد. بعدها بر سر در این بازار بنای زیبا و بلندی به اسلوب بناهایی که در تکایای یزد دیده می‌شود؛ ساخته شد. این بنای عظیم یکی از معرف‌های شهر یزد است و هنگامی که می‌گویند «میرچخماق» مرادشان همین بناست، در حالی که از آثار امیرچخماق نیست.

روستای سریزد

 

پیشینه تاریخى
بررسى باستانشناسان از مطالعه سفال هاى به دست آمده نشان مى دهد که این منطقه در دوره حکومت سلجوقیان، ایلخانیان و صفویان پر رونق ترین روزگار خود را طى کرده است. به عقیده کارشناسان و با توجه به آنچه در متون تاریخى آمده است، قبل از پیدایش شهر یزد کنونى، محوطه اى در نزدیکى روستاى سریزد وجود داشته با نام فرافر یا فرافتر که پس از خشکسالى و جنگ با سپاه اسلام از رونق افتاده و از بین رفته است. سپس مردم آنجا، شهر خود را در یزد کنونى بنا مى کنند. به احتمال زیاد روستاهاى این منطقه، مانند هرفته و سریزد، باقى مانده آن آبادانى باشند. همچنین بقایاى دروازه اى رفیع و بلند در روستاى سریزد قرار دارد که در میان مردم به سردر شهر فرافر شهرت یافته است. در کتب تاریخى همچون جامع مفیدى و جامع جعفرى در این باب آمده است: زمانى که لشگر اسلام به تعقیب یزدگرد که به طرف خراسان گریخته بود، مى رفتند در بیابان طبس راه را گم کردند. پس از مشقت بسیار به فهرج رسیدند و در آن منزل ساختند و اهالى فهرج را به دین اسلام دعوت کردند. ایشان ۲ روز مهلت طلبیدند تا به اتفاق دوستان خود به خدمت آمده و مشرف شوند. به جهت مشورت به طلب مردم خویدک و فرافتر فرستاده و بعد از اجتماع، آن ۲ فرقه در جواب گفتند ما از دین خود دست باز نمى داریم و به این لشگر پریشان شبیخون مى زنیم. سپس ۳ قریه به اتفاق یکدیگر به لشگر اسلام حمله کردند و بسیارى از صحابه و تابعین را به شهادت رساندند. بعد از این حرکت شنیع، خرابى در قریه فرافر راه یافته و به مرور خراب شد.

* معیشت و زندگى
روستاى سریزد در گذشته بسیار آباد و پرجمعیت بوده است ولى به سبب خشکسالى هاى متعدد، ساکنان آن به شهرهاى اطراف کوچ کرده اند. در حال حاضر این روستا حدود ۴۰۰ نفر جمعیت دارد که بیش از ۶۵ درصد آنها تحصیلکرده و باسواد هستند.