شهر بادگیرها

یزد شهری مقدس و پاک بوده و وجه‌تسمیهٔ این شهر، سرزمین مقدس و شهر خدا است

شهر بادگیرها

یزد شهری مقدس و پاک بوده و وجه‌تسمیهٔ این شهر، سرزمین مقدس و شهر خدا است

یزد اولین شهر خشتی جهان و دومین شهر تاریخی بعد از ونیز ایتالیاست شهری معروف به بادگیرها، مناره‌ها و زیبایی معماری خاص
شهر بادگیرها

ای شهرمن که تو بهتر ز جان من

از حیث علم سرآمد به کشوری

اندر دل کویر، نگینی منوری

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات
  • ۲۸ دی ۹۸، ۱۴:۳۸ - pooria khalilinia
    عالی
نویسندگان

۲۵ مطلب در دی ۱۳۹۸ ثبت شده است

محله پشت باغ یزد یا خلف باغ یکی از محلات قدیمی یزد می‌باشد که در هستهٔ مرکزی شهر واقع شده و از لحاظ تاریخ اجتماعی و سیاسی شهر یزد از محلات درجه دوم یا درجه چندم بافت تاریخی شهر یزد می‌باشد. محله پشت باغ یزد در قدیم از قریه‌ها یا روستاهای اطراف یزد محسوب می‌شده و جزء ظاهر اصلی شهر نبوده‌است. محله پشت باغ یزد در حد فاصل میدان آزادی (باغ ملی)، چهارراه ایرانشهر، میدان شهید بهشتی و قسمتهایی از کوچه آب تفت و هاشم خان و از طرف شرق به کوچه گاراژ ناجی و از طرف شمال به بلوار امامزاده جعفر، و از جنوب به خیابان فرخی و از شرق به خیابان ایرانشهر و محلات عرقپزها، گلچینان، مصلی، کوی میرقطب و از طرف غرب به خیابان مطهری و محله چهار منار محدود می‌شود. باید توجه داشت محدودهٔ پشت باغ پس از احداث خیابان‌های جدید دگرگون گشته و شامل بخش‌هایی از کوی و بزرن‌های مختلف از جمله کوچه خطیب و محلات گودال مصلی و مصلی عتیق و کوی گلچینان می‌شود.محله پشت باغ یزد


موضع اصلی محله پشت باغ از این قرار است که باغی بوده احداثی عزالدین لنگر از اتابکان یزد موسوم به باغ عزآباد که بعدها خشکیده و خراب شده که دو قطعه زمین بایر از آن باقی مانده بود که در لهجهٔ یزدی به آن باغُکِ پشت باغ می‌گفتند یعنی باغ کوچک که قبرستان بود که مردم می‌رفتند و در آن محل فاتحه اهل قبور خوانده و برای مردگان طلب آمرزش می‌نمودند و در حال حاضر هنرستان شهید رجایی شده‌است، موقع ساخت هنرستان بدستور آیت الله حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی کلیهٔ استخوانهای مردگان را در حسینه قائمیه مدفون کردند.

pooria khalilinia

آب‌انبار رستم گیو واقع در محله زرتشتیان یزد است. آب‌انبار رستم گیو با گنبدی شلغمی شکل که نمای بیرونی آن به وسیله آجرِ طرحِ سرو، فرش شده و با چهار بادگیر چهار طرفه بلند و زیبا، چشم هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. ساخت آب‌انبار رستم گیو حدود ۱۳۲۰ ه.ش شروع شد و ۲ سال بطول انجامید. عمق خزینه آب‌انبار رستم گیو ۱۵ متر و قطر دهانه خزینه آن ۱۴ متر است. این آب‌انبار با دو دهانه ورودی در دو محله قرار دارد.آب مایه‌ی حیات بشر، از اهمیتی ویژه و جایگاهی فوق‌العاده‌ برخوردار است. در سرزمین‌هایی که ساکنین آن، با آب‌ و هوایی خشک و کویری روبرو هستند، حضور آب‌انبارها که نقش مهمی در تامین آب مورد نیاز مردم ایفا می‌کرد، بسیار مهم بوده‌است. آب‌انبار گیو استان یزد از جمله‌ آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود که با شماره‌ی ۱۸۲۹ به ثبت ملی رسیده‌است.
گفته می‌شود که معماری آب‌انبار گیو که به رستم گیو نیز شهرت دارد، به عهده‌ی حاج محمدابراهیم خرمشاهی بوده و ارباب جمشید امانت نیز، وظیفه‌ی بازرسی و نظارت بر ساخت را در دستور کار خود داشته‌ است. متاسفانه امروزه به دلیل خشک شدن قنات‌های استان یزد، آب‌انبار رستم گیو نیز همانند بسیاری دیگر از این بناها، از داشتن آب محروم بوده و مسئولان برای تامین آب مورد نیاز ساکنین این استان، از آب لوله‌کشی شهری استفاده می‌کنند.

آب‌انبار رستم گیو یزد

آب‌انبارها نوعی از مخازن سرپوشیده‌ی آب تلقی می‌شوند که در ارتفاعی پایین‌تر از سطح زمین، برای تامین آب مصرفی مردم توسط آب رودخانه‌ها و قنات‌ها، ساخته‌ شده‌اند.

pooria khalilinia

آب انبار گلشن واقع در محلة «گازرگاه» شهر یزد، از بناهای دوران معاصر است. آب انبار گلشن دو پاشیر و پلکان جداگانه برای استفاده مسلمانان و زرتشتیان دارد. آب انبار گلشن دارای چهار بادگیر است که در فواصل یکسان در کنار مخزن دایره‌ای شکل آب انبار قرار دارند. ارتفاع بادگیرها از سطح زمین سیزده متر و حجم مخزن آن دو هزار متر مکعب است.انبارها به دلیل اهمیت در زندگی کویری و نقشی که در ادامه حیات و زیست مردم داشته اند ، به تنهایی می توانند در زمره جذابیت های تاریخی یزد قرار گیرند.

آب انبارها معمولا در مرکز محله های شهر واقع و از چهار عنصر اصلی تشکیل شده اند:
خزینه : به شکل استوانه که در دل زمین ایجاد شده و و محل ذخیره آب می باشد.
گنبد : پوشش به شکل نیمکره بر روی خزینه به منظور حفاظت آب از آلودگیهای محیطی جهت خنک نگه داشتن آن
پاشیر: راهرو پلکانی جهت برداشتن آب از خزینه
بادگیر: وسیله ای برای هدایت جریان هوا به درون آب انبار

در شهرها و روستاهای استان نزدیک به هزار آب انبار وجود دارد که شیوه طراحی آنها تقریباً یکی است. یکی از عمده‌ترین مصالح سنتی ساخت آب انبار در کنار آجر، ملاتی به نام «دیمه» است که از آهک، خاکستر و ماسه بادی تشکیل شده است.

pooria khalilinia